Vliegwiel Dwarsgracht herinnert aan historie en natuur

DWARSGRACHT - Een herinnering aan de tijd dat Dwarsgracht een internationaal product van hooi was én een symbool voor het fraaie landschap rond het dorp. Dat is het oude vliegwiel dat sinds zaterdag naast het dorpshuis prijkt. Bewoonster Trijntje Piek mocht het wiel onthullen.

“Ons eerste tastbare resultaat”, zegt Harm Piek voor de onthulling. Hij is lid van een werkgroep die sinds 2013 onderzoek doet naar de historie van het dorp in Nationaal Park Weerribben-Wieden. Die bracht al een reeks veldnamen rond Dwarsgracht in beeld en nu is er het vliegwiel. Tevoorschijn gekomen bij de vernieuwing van de draaibrug in het dorp.

De historische vereniging ontdekte dat het vliegwiel vroeger werd gebruikt voor het maken van hooibalen. Die gingen een eeuw terug volop de grenzen over. “Hooi uit Dwarsgracht was lekker voor paarden, maar maakte ze niet vet. Daarom was het geliefd in wereldsteden als Londen en Berlijn”, vertelt Piek over de florerende hooihandel.

In die tijd was Dwarsgracht omgeven door blauwgraslanden, trilvenen en kruidenrijke hooilanden. Natuurmonumenten kocht die later vanwege de bijzondere en zeldzame flora en fauna. Piek vindt het vliegwiel een symbool voor het ontstaan van het landschap. Beheerder Bea Claessens van Natuurmonumenten was daarom ook bij de onthulling aanwezig. “Nog steeds hebben we prachtige, kleurrijke hooilanden. Samen moeten we zorgen dat we dat landschap behouden. En dit vliegwiel laat ook weer eens zien dat mens en natuur al eeuwenlang samengaan in De Wieden”, zegt Claessens.

Ze wijst ook op de cultuur-historische waarde van het vliegwiel. “Dit gebied zit vol verhalen en bijzondere geschiedenissen. Daaraan willen wij meer aandacht besteden bij het beheer. Onlangs is er een onderzoek gereed gekomen over de historie van De Wieden. Daarin zit veel bruikbare informatie voor ons.”

Ook wethouder Jacques Wagteveld was bij de onthulling aanwezig. Hij is onder de indruk van het gepresenteerde verhaal. “Werkgroepen als deze zijn goud waard voor de gemeente Steenwijkerland. De geschiedenisles van Harm Piek was indrukwekkend”, aldus de wethouder. De werkgroep zelf werkt ondertussen ook aan een onderzoek naar bewoners van Dwarsgracht voor de jaren zeventig. Ook dat moet weer een schat aan verhalen boven water brengen.