Raadscolumn CU: ‘Transities’

We kunnen de krant niet openslaan of we komen het woord ‘transitie’ tegen, in welke vorm dan ook. Als ik er wat dieper induik, dan zie ik dat al deze verschillende transities met de nodige worstelingen gepaard gaan. Het gaat meestal niet om kleine veranderingen.

Heel letterlijk betekent transitie ‘een structurele verandering van op elkaar inwerkende en elkaar versterkende ontwikkelingen’. Bijvoorbeeld op het gebied van economie, cultuur, technologie, instituties, natuur, milieu, enz.

Dat klinkt allemaal nogal theoretisch. Maar misschien komt het dichterbij als ik een voorbeeld uit het verleden noem. Een bekende transitie was de energietransitie van steenkool naar aardgas. Dit vergde een enorme omschakeling en innovatie. 

Het had niet alleen invloed op de woningbouw, maar ook op de ontwikkeling van (huishoudelijke) apparatuur. Er werd toen gedacht dat die omschakeling onmogelijk was. Maar het is wel gelukt.

Bij ons thuis werd het kolenhok omgetoverd tot een konijnenhok. De smerige vettige kolen en de kolenkit verdwenen. Er kwam een gashaard voor in de plaats. Alhoewel er nog maar één warmtebron in huis was, weet ik nog goed hoe de luxe voelde. 

Goed vijftien jaar later werd de gashaard vervangen door een centrale verwarming en radiatoren. Nog later werd het enkelglas vervangen door dubbelglas. Ook werden de spouwmuren geïsoleerd. 

Je zou kunnen zeggen dat het huis van mijn ouders in voortdurende transitie verkeerde. Dat we daardoor niet op vakantie gingen, had ik niet eens in de gaten. Tja, geld kan je maar één keer uitgeven.

Op het gebied van elektriciteit ontwikkelde zich ook het nodige. In het jaar dat ik geboren werd (1961) verrees er schuin achter ons huis een enorme hoogspanningsmast, onderdeel van de 50 kV-lijn Nunspeet-Harderwijk. Hoezo: ‘not in my backyard’. 

Ik herinner mij nog goed het voortdurende ruis- en bromgeluid van de elektriciteitsdraden. Vooral als het mistig was. In 2001 zijn deze masten afgebroken en vervangen. Ik verbaasde mij er als kind al over dat deze masten overal dwars doorheen liepen.

Vond ik de masten mooi? Nee, maar ze waren voor mij een gegeven. Ik was ermee opgegroeid en was eraan gewend. Dat gold ook voor de televisieantennes op de daken. Oerlelijk, maar dat besefte ik pas toen ze verdwenen waren.

Soms probeer ik naar het heden te kijken door de bril van het verleden. Dan besef ik dat onze ouders toen in staat waren om grote transities door te maken. Nu wij!

Wilma Veldman
Raadslid ChristenUnie Zwartewaterland