Burgemeester Eddy Bilder over 2020: 'Het was een rampjaar'
(door Enrico Kolk)
ZWARTEWATERLAND – “Een heel zwaar jaar, dat geldt om mij heen voor velen”, vat burgemeester Eddy Bilder het jaar 2020 samen. “Aan het einde van het jaar denken we soms ‘jammer dat er weer een jaar voorbij is'. Maar bij dit jaar denk ik dat we blij zijn dat we er een punt achter kunnen zetten.”
Coalitiewissel
Het jaar begon al ‘vervelend’, blikt Bilder terug. Op 30 januari zegden de wethouders Knol en Slingerland het vertrouwen op in hun collega Albert Coster. “De val van het college is altijd heel vervelend”, zegt de burgervader. “Je begint eraan met de gedachte dat je de klus wilt klaren door vier jaar samen te werken. Als er dan halverwege een breuk komt is dat jammer.”
De dynamiek is anders sinds maart, toen de PvdA toetrad tot de coalitie en Harrie Rietman tot het college. “Omdat het bestaat uit een andere persoonlijkheid”, legt Bilder uit. “Het is voor niemand een verrassing dat dingen met de ene persoon anders gaan dan met andere persoon. Dat heeft vooral te maken met het karakter, niet met de persoonlijke standpunten.” Ook bij eerdere wisselingen in het college viel hem dat al op. “Als een persoon wordt gewisseld, dan heb je direct een ander team.”
Bilder noemt de sfeer die na de breuk in de raad ontstond ‘ook voor mij ook niet prettig’. “Het is een heel moeilijk jaar en in dat moeilijke jaar hadden we ook te maken met verstoorde verstandhoudingen. En dat is er nog wel een beetje. Maar we moeten in elk geval proberen er het beste van maken.”
Ontwikkelingen in Genemuiden
Het beste ervan maken gebeurt niet alleen in de raad, ook op straat. “Maar wat ons betreft hadden sommige dingen sneller en omvangrijker gekund, zoals de woningbouw”, zegt Bilder over de ontwikkelingen die het afgelopen jaar in Genemuiden plaatsvonden. Hij doelt dan vooral op de jongste wijk van Genemuiden, Tag-West.
“Je moet het met elkaar doen”, vindt hij. “Er is behoorlijk wat over gediscussieerd tussen de ontwikkelaar en de gemeente. Het lijkt erop dat daar vorderingen zijn geboekt en dat we voor komende jaren een mooie bouwstroom hebben.”
En dat is nodig, merkt hij. “Ik voltrek nog weleens een huwelijk. Als ik dan vooraf met het bruidspaar praat, hebben ze bijna allemaal een heel verhaal hoe ze aan een woning zijn gekomen en hoe moeilijk dat was. Ik word er steeds mee geconfronteerd dat mensen die zoekende zijn op de woningmarkt van Genemuiden moeilijk een huis kunnen bemachtigen.”
Dat speelt eigenlijk in alle kernen wel. “Maar het afgelopen jaar was het in Genemuiden wel het meest nijpend.”
Ontwikkelingen in Hasselt
In Hasselt Om de Weede is mooi doorgebouwd, vindt Bilder. “En we maken nu plannen voor de volgende fase. Er is nu een behoorlijk woningaanbod. Het wordt langzaam maar zeker een mooie woonwijk.”
Ook zijn er toch wat winkels bijgekomen in de binnenstad van Hasselt, merkt hij op. “Er is minder leegstand en dat ondanks de coronacrisis.” Wel moest het grootste deel daarvan onlangs met de nieuwe lockdown weer de deuren sluiten.
Ontwikkelingen in Zwartsluis
In Zwartsluis zijn geen grootschalige woningbouwactiviteiten geweest. “Wel zijn er de nodige mooie nieuwe panden op het bedrijventerrein gebouwd”, verklaart de burgervader. “Er wordt volop nagedacht over nieuwe plannen, daar wordt ook vanuit de samenleving in geparticipeerd.”
Zwartsluis liep dit jaar een van de hoogtijdagen mis, de Sleepbootdagen. Dat heeft ook verdere gevolgen voor onder andere de horeca, een sector die toch al een zwaar jaar doormaakte.
“Het is wel opvallend dat Zwartsluis veel minder zwaar getroffen is door corona”, merkt Bilder op. Verklaringen daarvoor kan hij niet geven, wel is hij er blij mee.
Ontwikkelingen in buitengebied
Bilder is blij met de woningbouw op de Kamperzeedijk. “Veel mensen hebben gezegd: ‘Ga er maar van uit dat er nooit gebouwd gaat worden. Dat is gelukkig toch goedgekomen. En het lijkt erop dat de woningen goed terechtkomen, ter versterking van de gemeenschap.”
Inmiddels wordt erover nagedacht om naast de eerste zes woningen ook de rest van de plannen te realiseren. “Maar ik hoop dat er niet alleen in 2020 en 2021 wat gebeurt, ik hoop dat er meer woningen komen. We merken dat het zo verschrikkelijk lang duurt, dat het goed is dat we nu al beginnen te denken over hoe verder.”
Want de gemeente wil ook daar een vitale gemeenschap. “Dat betekent ruimte voor enige groei en voldoende draagvlak voor de school. Deze ontwikkeling smaakt naar meer.”
Corona
“Mensen zijn erg gesteld op het contact met elkaar”, begint Bilder als het gaat over het coronavirus en de daarbijbehorende maatregelen. “We hebben talrijke verenigingen, dat is allemaal weggevallen. Een heel verdrietige ontwikkeling.”
Ook de kerkgang is min of meer weggevallen. “Her en der komt men in kleine groepen bijeen. En dat er niet gezongen mag worden, zie ik als een groot gemis. Juist ook het zingen is iets wat we graag delen. Zingen is een belangrijke vorm van geloofsbeleving en dat is allemaal weggevallen.”
Veel maatregelen gelden voor een veel langere periode dan in eerste instantie gedacht werd. “Toen het begon dachten we dat het met een aantal weken voorbij zou zijn. Maar als we straks klaar zijn, is er meer dan jaar verstreken.”
Een ‘rampjaar’ noemt Bilder het. “Ik kreeg meteen al het signaal: het gaat mis. Op donderdag 12 maart was er een raadsvergadering. Ik werd uit de vergadering gebeld door de directeur van de GGD en kreeg de melding dat wij twee besmettingen hadden.”
Bilder mocht dat echter niet melden in de raadsvergadering. “Dat werd me verboden vanwege privacy. Het werd me niet toegestaan om het te delen met de raad terwijl het mij logisch leek om dat wel te doen.”
De week erna kwamen er meer bij. “We hadden snel in de gaten dat het hier in Hasselt een serieus probleem was. En dat is het ook geworden.”
Dat Bilder regelmatig te horen was op ZwartewaterFM, noemt hij achteraf wel ‘heel goed’. “Het heeft duidelijk uitwerking gehad en het was hij uitstek de manier om met de samenleving in verbinding te blijven. Dat is me heel goed bekomen.”
Toch was het ook spannend. “Je weet vantevoren niet of het gaat lukken dat mensen zo massaal naar de radio gaan luisteren. Maar ontzettend veel mensen luisterden om 19.00 uur. Ik heb daarop ook heel veel reacties gekregen.”
Volgens hem gaven de uitzendingen het gevoel dat je met elkaar in contact stond. “Je maakt met elkaar iets heel verdrietigs mee. We hadden allemaal veel zorgen, dan is het goed om contact te hebben. Ook in zorgen en verdriet is het makkelijker te dragen als je het samen doet.”
Bilder snapt dat sommige mensen de vergelijking maakten met Radio Oranje in de Tweede Wereldoorlog. “Dat je zoekt naar verbinding was de rode draad. Maar verder mag je de dingen natuurlijk niet met elkaar vergelijken.”
Hij denkt dat dat in de toekomst anders gaat worden. “Het belang van radio en tv is aan het veranderen. Er zijn nu veel meer manieren om aan nieuws te komen. Maar we hebben het hier toch nog een keer meegemaakt.” De verslagen van de uitzendingen op de digitale kranten werden enorm vaak gelezen, merkte de burgervader. ‘Ongelooflijk veel’, noemt hij het zelfs.
Er zijn ook lessen te trekken uit de omgang met de maatregelen. “Het afsluiten van de verpleeghuizen heb ik als heel dramatisch ervaren. Mensen maken mij deelgenoot van hun verdriet daarover. Het kost mij geen enkele moeite om daar heel veel begrip voor op te brengen.”
Hij noemt het een aspect van de vele vormen van verdriet die zich in Zwartewaterland voltrokken. "Er was ziekte, overlijden en dan ook nog eens dat je er niet bij kon zijn, dat was buitengewoon hard. Ik hoop dat we daarvan geleerd hebben dat het op die manier nooit meer moet.”
Dodenherdenking
Dodenherdenking deed de burgemeester dit jaar alleen. “Je gaat dan op al die momenten in gedachten terug naar voorgaande edities. Je mist de mensen die er anders bij waren. In onze gemeenschap werd dat ook echt nog collectief gedaan, er waren altijd honderden mensen bij.”
Nu was dat met twee of drie mensen en een camera. “Het maakte het besef dat alles anders was geworden nog groter. En daarmee was ook het verlangen naar hoe het was sterk aanwezig”, zegt Bilder, die van harte hoopt dat het de volgende keer weer kan zijn zoals het was.
Vooruitblik
“Wat we hebben geleerd is dat het maken van allerlei plannen betrekkelijk is”, zegt Bilder over 2020. “Er is nog nooit een jaar geweest waarin zoveel geplande activiteiten doorgehaald moesten worden.”
Toch ligt er, zegt hij, zeker voor het gemeentebestuur de taak om vooruit te kijken. "We moeten nadenken over de vraagstukken die er zijn en plannen maken voor bijvoorbeeld het bouwen van woningen en het uitbreiden van het bedrijventerrein in Genemuiden. Eigenlijk alle bedrijven die hadden gevraagd om extra ruimte, hebben nog steeds die behoefte.”
Bilder merkt dat bedrijven vooruitkijken en plannen willen gaan uitvoeren. Wat hem betreft geldt dat ook voor de samenleving. “Ik hoop dat in het komende jaar de activiteiten die we met elkaar als aangenaam beleven kunnen doorgaan. En dat geldt voor zowel kerkelijke feestdagen als feestdagen in samenleving zoals Zwartsluis onder Zeil, Genemuiden Kamerbreed en het Euifeest.”
Ook Koningsdag ‘zou fijn zijn’ om zo’n dag weer vieren, vindt hij. “Maar ik wens de mensen dat ook toe voor bijvoorbeeld de paasdagen, wat mij betreft met weer goedgevulde kerken.”