Genemuiden Zelfstandig
(door Enrico Kolk, met dank aan Historisch Centrum Genemuiden)
In de lidmaatschapseditie van De Stadskoerier willen we u dit jaar mee terugnemen naar de periode van de herindeling. Die is nu twintig jaar geleden. In dit tweede deel kijken we naar een burgercomité dat tijdens de herindeling een grote rol speelde: Genemuiden Zelfstandig.
Het comité kreeg de steun van de toenmalige gemeente Genemuiden. In een verslag van de vergadering van het comité op 26 mei 1997 staat opgetekend dat burgemeester Rietkerk die bewuste vergadering opent. Het is de dag dat het comité officieel van start gaat.
"Het burgercomité zal moeten uitgroeien tot een comité van ongeveer 10 personen. De burgemeester is bereid om als adviseur deel te nemen aan de vergaderingen", meldt het verslag. Er zijn op dat moment vier comitéleden aanwezig, naast twee mensen van de gemeente.
Het comité moet de bevolking betrekken bij haar activiteiten, staat in het verslag. Daarbij denken de leden aan een handtekeningenactie, referendum of een goed onderbouwd rapport waarin wordt aangetoond dat Genemuiden zelfstandig kan blijven.
Ook wordt gesteld dat de er geen activiteiten moeten komen waar een deel van de bevolking om principiële redenen niet achter kan staan. Daarnaast wordt het stedenlied, gecomponeerd door mevrouw Rook, nieuw leven ingeblazen worden.
Ook spreken de aanwezigen af dat er een oproep in De Stadskoerier geplaatst moet worden. Daarin worden het bedrijfsleven, het verenigingsleven, de middenstandsvereniging en de agrarische sector opgeroepen om iemand af te vaardigen in het comité. "En wanneer dat niet lukt opnieuw te bezien op welke manier inwoners het beste kunnen worden benaderd om zitting te nemen in het burgercomité."
Het comité gaat voortvarend van start. Er komt een onderzoek onder de bevolking of die achter de herindeling staat.
"In Genemuiden absoluut geen draagvlak." Die constatering doet het burgercomité na de actie onder de Genemuider bevolking in april 1998. Door middel van het tekenen van een bezwaarkaart konden alle stemgerechtigde inwoners aangeven dat zij een herindeling afwezen. "Het resultaat was verbluffend. Circa 70 procent van de burgers gaf te kennen tegen de herindeling te zijn", schrijft het toenmalige comité in een brief.
Genemuiden telde toen 5.855 stemgerechtigden en daarvan bleken er 4.000 tegen de herindeling te zijn.
Het gemeentebestuur doet de peiling nog eens over. Mensen kunnen een oranje kaart aan hun raam plakken om daarmee te laten zien dat zij tegen een herindeling zijn.
Genemuidenaren geven daar massaal gehoor aan. Ruim 80 procent van de mensen hangt een oranje kaart aan het raam. Toenmalig wethouder Roel Withaar, nu gemeenteraadslid voor Gemeentebelangen, toont zich in de Zwolsche Courant zelfs enigszins verrast over de hoge respons. "Je ziet toch dat het leeft in Genemuiden", vertelt hij aan verslaggever Roel Kleine.
Gedeputeerde Staten lijken niet onder de indruk. Ze nemen het besluit om Genemuiden te laten fuseren met Hasselt en Zwartsluis. Het Genemuider college van burgemeester en wethouders, met in de frontlinie burgemeester Jan Rietkerk, gemeentesecretaris Izaäk de Muijnck en wethouder Roel Withaar, hijst de vlag.
Weliswaar een witte vlag, maar met een in Genemuiden overbekende strijdkreet: 'Genemuiden Zelfstandig'. Stickers met dat beeldmerk worden overal verspreid en circuleren tot op heden nog in Genemuiden. "Dat wij nu de vlag hebben gehesen, betekent dat wij ons niet van ons à propos laten brengen", verklaart Rietkerk in een krant.
Ook Den Haag is niet onder de indruk. "Den Haag is overduidelijk: Genemuiden is te klein", kopt De Stadskoerier op woensdag 24 november 1999. De vaste Kamercommissie brengt een bezoek aan Genemuiden en die kans lieten de inwoners van de tapijtstad niet onbenut.
Wandelend over de Veerweg zagen de landelijke politici een metershoog tapijt met de wens van Genemuiden: 'De deur open voor zelfstandigheid'.
Bij burgemeester Rietkerk rest aan het eind van de dag berusting. "Ik heb zeer weinig hoop op een goede afloop."