De begraafplaats
De begraafplaats Foto: Erik Driessen

Het tuinpad van mijn vader (8): Buksschoten op de oude begraafplaats van 't Klooster

Erik Driessen beschrijft in de rubriek Het tuinpad van mijn vader (uit Het Dorp van Wim Sonneveld) wonderschone en spuuglelijke plekken in Zwartewaterland. Hij struint door Genemuiden, Hasselt en Zwartsluis op zoek naar jeugdherinneringen en bijzondere geschiedenissen.

Als ik in Zwartewatersklooster (let op de tussen-s) uit mijn Koreaanse middenklasser stap, hoor ik het geluid van een buks. Ik had me de gastvrijheid van de buurtschapbewoners iets anders voorgesteld.

Onmiddellijk schieten de ridders van Ane door mijn hoofd. Ze moeten niets hebben van pottenkijkers en maken zich op voor een nieuwe veldslag, fantaseer ik er lustig op los.

In werkelijkheid komen de schietgeluiden vermoedelijk uit een wapen van een jager die wat ganzen uit het rustieke landschap moet verdrijven.

Woensdagochtend smelten sneeuwhoopjes langzaam weg in de velden. Twee dagen eerder reikte de sneeuw nog tot nooit vermoede hoogtes en nu ondergaat het witte spul lijdzaam het noodlot. Een betere metafoor voor het leven is nauwelijks denkbaar.

Uitgerekend op het kerkhofje stribbelt de sneeuw nog het meeste tegen. Sommige graven zijn bedekt onder een dikke laag. Toch lees ik opvallend vaak de naam Ten Klooster. De familie die onlosmakelijk is verbonden met dit buitengebied tussen Hasselt en Zwartsluis.

‘De Ridderbegraafplaats’ staat boven de informatietekst

Het is een appje van Dick Visserman dat zorgt dat ik voor het eerst in mijn leven het hek van deze begraafplaats open. Na een eerdere aflevering van deze rubriek over de Roebolligehoek, schrijft hij dat inwoners van dat vlekje het recht hebben op eeuwige rust in Zwartewatersklooster. De voormalig wethouder heeft gelijk. Op meerdere grafstenen staat ‘Roebolligehoek’ als geboorteplaats van de overledenen. Ik word nog meer gegrepen door de recente data op de stenen. Gek genoeg dacht ik dat het kerkhofje niet meer in gebruik was.

Dat waanidee moet met de historie van deze plek te maken hebben. Nergens in Zwartewaterland hangt de sfeer van vorige eeuwen zo nadrukkelijk als in Zwartewatersklooster. Hier stond ooit een vrouwenklooster dat gebouwd werd om de ridders te herdenken die bij de slag om Ane het leven lieten.

Daar zaten strijders tussen die eerder een kruistocht meemaakten in Egypte. Mannen van de wereld die uiteindelijk vastlopen in een veenmoeras, in de val gelokt door een zekere Rudolf van Coevorden die zijn Drentse leger laat afrekenen met de ridders.

Hasselter Paul Rademaker weet het zeker: de honderdvijftig slachtoffers liggen begraven op een oud kerkhof bij Zwartewatersklooster. Ook een nieuw ANWB-bord in het buurtschap laat er nauwelijks nog twijfel over bestaan.

‘De Ridderbegraafplaats’ staat boven de informatietekst. Alleen het woordje ‘vermoedelijk’ duidt nog op een voorbehoud.

Voordat ik verder nadenk over het waarheidsgehalte van de tekst, hoor ik opnieuw de buks bulderen.

Een kritische noot wordt blijkbaar niet op prijs gesteld.