Herindeling besproken in politiek Den Haag
(door Enrico Kolk)
"De gemeente Genemuiden-Zwartsluis-Hasselt, niet alleen meer in de wandeling, maar ook in het voorstel al de Zwartewatergemeente geheten, vind ik een voorbeeld van een goede, slagvaardige en krachtige gemeente." Die uitspraak doet Jan Hoekema (D66) in de Tweede Kamer als het wetsvoorstel Gemeentelijke herindeling van West Overijssel wordt besproken.
Het Kamerlid is enthousiast over de drie gemeenten die samen een gemeente moeten worden. "Zij vertoont nu al een behoorlijk samenhangend karakter. Zij zal ook toekomstige taken aankunnen." Enkele maanden eerder is de Vaste Kamercommissie op bezoek geweest in Overijssel.
Hoekema weet zich dat tijdens het debat nog te herinneren. "Ik was overigens zeer onder de indruk van het karakter van Genemuiden, waarmee niets ten nadele is gezegd van de andere twee kernen", vertelt hij.
Daarna haakt hij in op SGP-Kamerlid Koos van den Berg. "Genemuiden zal over 40, 50 jaar als kern en als gemeenschap nog net zo sterk overeind staan als op die mooie novembermiddag onder leiding van burgemeester Rietkerk", weet Hoekema. "Ik denk dat Genemuiden niet in rook zal opgaan in een groter verband. Die kernen hebben echt het vermogen en de vitaliteit om als kern met een eigen identiteit voort te bestaan."
Van den Berg hangt echter naar een zelfstandig Genemuiden. "Maar wat is er dan mis met de gemeente Genemuiden als bestuurlijke eenheid? Waarom zou die niet zelfstandig als bestuurlijke eenheid kunnen voortbestaan?", vraagt hij aan zijn collega. "Dat is een uitermate bestuurskrachtige gemeente, zoals u zelf hebt kunnen constateren; ik dacht dat u er ook van onder de indruk was. Kortom, waarom geen zelfstandig Genemuiden?" Op dat moment is er nog niets mis mee, maar dat gaat veranderen, legt Hoekema uit in het debat. "Je gaat uit van de veronderstelling, met argumenten ondersteund, dat een relatief kleine gemeente als Genemuiden, met een relatief gering inwonertal, in de toekomst de taken niet meer zo goed zal aankunnen als nu en dat er ook in het gebied een samenhang is die vraagt om een democratisch aangestuurde, integrale aanpak."
Burgemeester Rietkerk, fel tegenstander van de herindeling, krijgt zelfs lof van hem. "Er is niets mis met het huidige bestuur van Genemuiden. De fout mag ook niet worden gemaakt dat als het ware nu een negatief oordeel wordt uitgesproken over de huidige kwaliteit van het bestuur, de ambtelijke staf, college van burgemeester en wethouders, ondersteuning vanuit de burgers, de gemeenschap; daar is niets mis mee. Integendeel, ik heb daar groot respect voor."
Hoekema wil het voortbestaan daarvan waarborgen en is, in zijn ogen, een herindeling noodzakelijk. "Juist om die gemeenschap in staat te stellen goed voort te bestaan, moeten we het gebied, de gemeente Zwartewater, in staat stellen zelfstandig die beslissingen te kunnen nemen in een integrale afweging, zo is mijn overtuiging."
Remi Poppe van de SP is er nog niet zo van overtuigd. "Als je in een auto zit, ben je ook een bestuurder en daarbij geldt dat als je begint met een bocht in te zetten die pas over 10 kilometer komt, je wel in de sloot terechtkomt. Dat is wat ik bedoel, namelijk dat je nu al, terwijl het moment suprême er nog niet is, besluiten neemt op grond van wat je verwacht dat over 20, 30 jaar zal gebeuren. Ik vind dat onverantwoord ten opzichte van de gemeenten die nu, zoals u zelf zegt, zo goed werken."
Ook de SGP raakt niet onder de indruk. "Ik heb Genemuiden genoemd als een gemeente waar de relatie gemeente-gemeenschap bij uitstek aanwezig en aan de orde is. Dat wil ik ook thans gaarne onderstrepen. Het is een gemeente met een goed bestuur, zonder knelpunten, eigenlijk het voorbeeld van een gemeente met een wat minder groot inwonertal, die zijn taken buitengewoon goed kan vervullen", vindt Van den Berg. Met de dan voorgestelde gemeente Zwartewaterland heeft de SGP om die reden zeer grote moeite. "Genemuiden kan heel goed zelfstandig verder. Het is een krachtige en bestuurskrachtige gemeente. Deze twee argumenten, identiteit en bestuurskracht, wettigen naar mijn inzicht een zelfstandig Genemuiden."
Hoekema denkt dat het met de identiteit zo'n vaart niet zal lopen. "Bij Genemuiden is het heel goed denkbaar om het specifieke karakter van Genemuiden zo te handhaven als het nu is, onder de aansturing van de gemeente Zwartewater. Over 25 jaar zien we elkaar daar weer."