De geschiedenis van het Van Stolkspark: Drie maanden cel voor pikken van twee pauwen en een parelhoender
(door Erik Driessen)
“Schat het grootsche geschenk naar waarde en waardeer het”, zegt de Hasselter burgemeester Roijer op 10 juli 1925. Hij opent op die zomerdag het Van Stolkspark. Dat is een uitbreiding van het bestaande plantsoen. Mogelijk gemaakt omdat Olga Eveline Van Stolk Vas Visser haar tuin cadeau doet aan de gemeente Hasselt.
Dat had Roijer vermoedelijk niet verwacht toen hij door de gemeenteraad aan het werk was gezet. Hij moest met Van Stolk onderhandelen over de aankoop van haar tuin. De waarde lag rond de tweeduizend gulden, een behoorlijk bedrag voor die tijd.
Iemand met de naam Olga Eveline Van Stolk Vas Visser zit blijkbaar niet altijd om geld verlegen. Zij besloot tijdens het gesprek dat ze haar tuin cadeau zou doen. Hasselt beloonde die vrijgevigheid met het naambordje Van Stolkpark.
Ook voor het onverwachte geschenk had de Hanzestad al een park. Dat lag op de plek van het voormalige bastion Het Holten Wambuis. Met het verdwijnen van de status als vestingstad brak Hasselt vanaf 1813 vestingwerken af. Ook konden burgers grond kopen en die als tuin inrichten.
Later probeerde Hasselt die tuinen aan het park vast te knopen. Burgemeester Jonkheer Otto van Suchtelen van de Haere schonk bijvoorbeeld in 1906 al zijn tuin voor het park.
Zij laat iets na dat onze verwondering wekt”
De tuin van Van Stolk maakte het park opnieuw groter. En dat terwijl de schenkster geen Hasseltse was. Samen met haar echtgenoot woonde ze lang in het keurige Heemstede. Wel verbleven ze soms in een woonark aan de Buitengracht.
Na het overlijden van haar man verhuisde Olga Eveline naar Parijs, waar een dochter woonde. Voor het ondertekenen van de akte van verkoop reisde ze nog één keer naar Hasselt.
De gemeente was duidelijk verguld met haar tuin. Bij de opening verwijst Roijer naar de liefde van het echtpaar Van Stolk voor de natuur. “Bij het schenken van het cadeau heeft mevrouw Van Stolk ongetwijfeld verondersteld dat deze liefde door de inwoners zal worden geëerbiedigd en dat zij op gepaste wijze van het nieuwe deel van het plantsoen gebruik zouden maken”, aldus de burgemeester, die vermoedt dat omringende plaatsen met jaloezie naar het park kijken. "Zij laat iets na dat onze verwondering wekt."
Dat verlangde eerbiedigen van het park blijkt in de eeuw die volgt niet altijd eenvoudig. Olga Eveline Van Stolk Vas Visser zou ongetwijfeld haar bedenkingen hebben gehad bij graffiti, vandalisme en een zekere teloorgang van haar tuin. Al zijn dat soort onverkwikkelijkheden vermoedelijk van alle tijden.
Een zekere Hendrik W. vernielt in 1917 bijvoorbeeld het rasterwerk van de voliere en pikt twee pauwen en een parelhoender. De rechtbank trapt niet in zijn alibi ‘uit armoede’.
De president wijst er tijdens de rechtszaak op dat de Hasselter drie gulden per dag verdient met basalt lossen en zich ‘dikwijls te buiten gaat aan sterke drank’. Hij veroordeelt Hendrik tot een gevangenisstraf van drie maanden.
Erik Driessen duikt wekelijks voor De Stadskoerier in de archieven. Dit is het zesde artikel uit de serie historische verhalen.