Busweiler bij het kievitsnest.
Busweiler bij het kievitsnest. Foto: Marja van Harten/Landschap Overijssel

‘The master strikes again’: Genemuidenaar Bertus Busweiler vindt het eerste kievitsei van Overijssel

(door Enrico Kolk)

GENEMUIDEN – Bertus Busweiler uit Genemuiden kan z’n geluk niet op. Zaterdagmiddag vond hij, voor de tweede keer in twee jaar, het eerste kievitsei van Overijssel. “Ik voel me nu de master. Ik kwam binnen en zei: ‘the master strikes again’”, lacht hij.

Rond 15.15 uur is het dan zover: Busweiler ziet een kievitsei liggen. Dat gebeurt niet toevallig, het is zijn hobby. “Ik kijk er al veertien dagen naar, sinds het dooit”, vertelt hij aan de telefoon. De Genemuidenaar houdt in de gaten waar de kieviten actief zijn. “En als ‘ie ergens moet liggen, dan kan het wel in dat land wezen”, vertelt hij zijn gedachten van zaterdagmiddag.

Busweiler trekt in het maisland en, warempel, treft daar een kievitsei aan. Hij belt meteen met Landschap Overijssel. “Die onderzoeken of het ei vers is en maken wat foto’s”, legt hij uit. “Ik had ook nog een kleine hoop dat ik de eerste van Nederland zou zijn. Maar die was gisteravond al gevonden.”

Een ‘close call’ dus. “Het eerste ei wordt heel vaak zuidelijker of in Friesland gevonden”, legt hij uit. Nu maakten de beide scores elkaar dit keer niet zo heel veel, maar vaak is het ook zo dat het eerste kievitsei van het land eerder wordt gevonden. “Als ik de eerste wil worden, dan moet ik misschien wel verhuizen”, grapt Busweiler.

Dat zit er niet in. “Ik heb een vrouw uit Genemuiden, die krijg je nog niet met drie paarden hier weg”, lacht hij. Het mag de pret overigens niet deren. Een hobby blijft nou eenmaal een hobby. “Maar het is eigenlijk ook wel een sport”, vindt de geluksvogel. “Je moet het hebben van geluk en intuïtie. Ik ben er verslaafd aan, elk jaar ben ik wekenlang op zoek. De adrenaline giert dan door mijn lichaam heen.”

Ik ben er verslaafd aan, elk jaar ben ik wekenlang op zoek

Dat moet in de genen zitten, weet hij. En die genen zijn er steeds minder. “Soms gaat er wel een jongere mee, maar uiteindelijk haken ze toch af.” Terwijl het werk toch niet onbelangrijk is, merkt hij op. “Eigenlijk ben je geen eierzoeker, maar een weidevogelbeschermer.”

Dat uit zich in een stukje ‘nazorg’ voor de boer. “Als die zijn land gaat bewerken, dan kan hij zien waar de nesten liggen. We zetten er dan een stokje bij”, vertelt Busweiler, die tot half mei in het veld is om de vogels te beschermen. “Dat begint nu met de kievit, straks krijg je weer de grutto.”

In zijn leven vond hij al duizenden eieren. “Maar de eerste geeft altijd een kick. Helemaal als het dan ook nog de eerste van Overijssel is.” En het ei? “Dat ligt gewoon weer in het nest. Want uit het nest halen is verboden. Vroeger bracht je dat naar de koningin, later naar de commissaris en nog weer later naar de burgemeester. Maar dat is voorbij.”

Voor weidevogels zoals de kievit heeft Nederland een grote verantwoordelijkheid, zegt Landschap Overijssel op haar website. "Zo broeden elk jaar circa 200.000 broedparen van kieviten in ons land, zo’n 25 procent van de Europese populatie."

Op grasland lopen nesten risico, volgens de organisatie. "Als gevolg van landbouwactiviteiten zoals bemesten of maaien. Op akkerland zijn bijna alle nesten in gevaar door werkzaamheden als ploegen, eggen, inzaaien of mechanische onkruidbestrijding tijdens het voorjaar." Bescherming door vrijwilligers en boeren noemt de organisatie daarom ook hard nodig.

In Overijssel gaan jaarlijks honderden vrijwilligers op pad om nesten en jonge vogels op te sporen om deze te beschermen tegen predatie en landwerkzaamheden. Landschap Overijssel is nog steeds op zoek naar nieuwe vrijwilligers, ook wel weidewachters genoemd. Samen met het Agrarisch Collectief is Landschap Overijssel een actie gestart om meer vrijwilligers te werven in de regio Kampen, Genemuiden en Hasselt. De organisatie geeft op dinsdag 23 en 30 maart de tweedelige basiscursus voor nieuwe weidewachters. Die vindt online plaats.

"Je maakt kennis met soorten als de kievit, grutto, tureluur en scholekster, je weet waarom kieviten kuiltjes draaien en een grutto graag op een paal staat, je kent de basistechnieken om een nest op te sporen, je leert over de bedreigingen voor boerenlandvogels en je weet wat jij kunt doen voor het behoud van onze boerenlandvogel", vat Landschap Overijssel het resultaat van de cursus samen.

Meer informatie over deze cursus is te vinden op de organisatie-website
kennisrijk.landschapoverijssel.nl.

Het ei.