Afbeelding
Foto: Enrico Kolk

Bij Stad Groningen vertrok de postkoets naar het noorden

Hotel Roskam is voor de voorbijganger op de provinciale weg tegenwoordig wat weggedrukt achter de viskraam. Wie het centrum van Zwartsluis inloopt, krijgt al een beter beeld van de historie die het voormalige ‘logement’ meezeult. Zeker is dat het hotel al in de zeventiende eeuw in functie is en mogelijk voert de geschiedenis zelfs terug naar de 11e eeuw. Hotel Roskam en voorlopers hebben in ieder geval altijd een belangrijke rol gespeeld in Zwartsluis.

Eeuwenlang stond het huidige onderkomen van arbeidsmigranten bekend als ‘Stad Groningen’. Die naam verwijst naar de postkoets die op deze plek begon aan de reis naar Groningen. De route liep over Coevorden en trok voornamelijk door onontgonnen gebied. In dezelfde straat lag ook nog logement de Groninger Toren.
Hoewel Stad Groningen al eerder voorkomt in de archieven, zijn vanaf 1753 de eigenaren bekend. Kalkbrander Lucas Wichers koopt in 1753 een deel van het pand van burgemeester Krikke en daarna komen de heren Van Raalte, Pott en Timens als eigenaren voor. Uit een artikel van de Historische Vereniging blijkt dat niet duidelijk is of het hotel tussen 1771 en 1864 in functie was.
In dat jaar koopt de familie Schrijver uit Kampen de Stad Groningen. Zij runnen de zaak tot 1917 en verkopen het dan aan paardenliefhebber Jan ter Haar uit Nijeveen. De stal en het koetshuis blijven onder zijn leiding uiteraard in functie. Ook zijn er dan al ‘feestelijkheden’ in het hotel. Dat blijft het geval wanneer in 1934 Neekus Roskam het hotel koopt. Hij is bierbottelaar en visverkoper. Hij laat onder meer een nieuwe serre bouwen.

Uit de online krantenarchieven blijkt dat veel organisaties uit Zwartsluis en de regio gebruikmaken van de vergaderfaciliteiten. DESZ, Olympia en Sportclub Genemuiden doen in Hotel Roskam mee aan een ‘spelregelcompetitie’ van de KNVB, de regionale VVD komt er samen, de ANWB en Watersportvereniging Zwartsluis vergaderen er en als de weg Meppel-Zwartsluis wordt geopend, komen de notabelen uiteraard samen bij Roskam.

Ook blijkt uit krantenadvertenties dat notarissen Hotel Roskam of de Stad Groningen graag gebruiken voor de verkoop van grond of woningen en de aanbesteding van bouwprojecten. Minder lovenswaardig zijn de bijeenkomsten die de NSB voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog in het etablissement houdt. Onder meer de kopstukken Feldmeijer en Van Geelkerken spreken de aanwezigen toe.

Als eigenaar Neekus Roskam in 1941 overlijdt, neemt zijn zoon Neekus de zaak over. Hij overlijdt op betrekkelijk jonge leeftijd in 1948, waarna zwager Jaap Heetebrij en nog later Nieuw-Amsterdammer Rozema het logement voortzetten. Vanaf 1970 zorgt de familie De Vries voor nieuwe schwung. De Vries moderniseert het hotel en breidt het aantal kamers uit. Daarvan profiteren toeristen en zakelijke gasten tot 2007.

Tegenwoordig zijn de broers Terwel eigenaar van het voormalige logement Stad Groningen. Dat biedt nu onderdak aan tientallen arbeidsmigranten. Tijdens het evenement Swartesluys konden inwoners en bezoekers een aantal jaren terug nog een keer binnenkijken in het prachtig authentieke café.

Erik Driessen duikt voor De Stadskoerier wekelijks in de online krantenarchieven op zoek naar grappige, bijzondere, opvallende of historische verhalen. 

Hotel Roskam rond 1959.