Straatgeheimen (14): De man die Hasselt in een burgeroorlog stortte
Erik Driessen gaat in ‘straatgeheimen’ op zoek naar het verhaal achter straatnamen in Zwartewaterland. In aflevering 14 de Telvorenstraat in Hasselt. Een straat die de meeste Zwartewaterlanders goed kennen omdat ze soms op het stadhuis moeten zijn. De naam verwijst terug naar een man die ook lang rondliep op een Hasselter stadhuis en die zijn stad in een heuse burgeroorlog stortte.
Deze Thijmen Telvoren is een telg uit een voorname Overijsselse familie. Na een studie aan de Universiteit van Delft belandt hij in Hasselt waar hij het schopt tot stadsecretaris. Dat ambt voert hij uit in de Gouden Eeuw. Ondanks dat Nederland in die periode volop in bloei staat, is het ook regelmatig onrustig. Zeker in deze regio.
Telvoren heeft in die tijd veel macht in Hasselt, zo blijkt uit de archieven. Hij wil de stad, zoals dat tegenwoordig zou heten, op de kaart zetten. Hasselt streeft een belangrijkere positie in Overijssel na en schopt daarbij grote buurmannen Kampen en Zwolle tegen de schenen. Net als Steenwijk voert Hasselt onderhandelingen met Deventer, dat zich heeft afgescheiden van de steden in het westen van de provincie.
De succesvolle deal met Deventer legt Telvoren geen windeieren. Hij wordt belast met het innen van havenaccijnzen. Dat levert hem zelf een aardige zakcent op en de rest van de inkomen sluist hij door naar Deventer, tot opnieuw grote onvrede van Kampen en Zwolle. Als Telvoren zich op een dag naar Zwolle begeeft, slaan militairen hem in de boeien. Pas nadat zijn bemiddelde schoonvader een fikse afkoopsom betaalt, komt Telvoren weer vrij.
Ondertussen is het conflict met Zwolle volledig geëscaleerd, zelfs zozeer dat een Zwols leger in 1657 naar Hasselt oprukt. De blauwvingers schieten in drie dagen bijna achthonderd kogels af met veel vernielingen en twee doden tot gevolg. Hasselt geeft zich door de verwoestingen over. Een van de voorwaarden is dat Telvoren zich niet meer met de havenaccijnzen mag bemoeien. Een ingemetselde kogel in de Vispoort herinnert aan het Zwolse bombardement.
Aardige anekdote is dat Telvoren in 1658 een brief verstuurt aan de Hollandse raadspensionaris Johan de Witt. Daarbij stuurt de Hasselter secretaris als bewijs van de onderlinge vriendschap vier flinke hammen mee.
Die krijgt Telvoren twee weken later terug op zijn bureau, vergezeld van een schrijven waarin De Witt meedeelt dat hij vanwege zijn afgelegde eed als ambtenaar geen cadeaus kan accepteren.
Omdat Telvoren de geschenken had meegestuurd, wilde De Witt bovendien de brief niet in behandeling nemen.