'Welke dag is het vandaag?' verdrietig en hilarisch tegelijk
ZWARTSLUIS – Rina Stam presenteert eind mei haar boek ‘Welke dag is het vandaag?’. Dat schrijft ze grotendeels vanuit de gedachten van haar moeder die jarenlang aan dementie leed en afgelopen maart stierf. De voormalig inwoonster van Belt-Schutsloot heeft in de voorverkoop al veel boeken verkocht en haar agenda raakt gevuld met lezingen en andere activiteiten.
Rina verhuisde vorig jaar vanuit Belt-Schutsloot naar het zuiden van Frankrijk. Daar schreef ze het boek dat een mengeling is van realiteit en fantasie. Ze putte de inspiratie uit haar eigen ervaringen. Haar moeder leed net zoals eerder oma en overgrootmoeder aan dementie. “Dat begon met vergeetachtigheid. Langzaam sloop de ziekte haar en ons leven in. Na dertien jaar in het verpleeghuis overleed ma dit voorjaar."
Ze kijkt niet alleen negatief terug op de ziekte van haar moeder. “Wat me verbaasde is dat de ziekte niet in een strakke, dalende lijn gaat. Zelfs kort voor haar overlijden had ma soms nog een helder moment. Ik ben ervan overtuigd dat mensen die verder in de dementie zijn met hun ziel tussen hemel en aarde zweven. Het beginproces is afschuwelijk. Later is het proces vooral voor anderen lastig. Wij zien onze dierbaren nog zoals wij zijn als gezond mens, maar zelf weten ze niet meer zoals wij weten. Ma vond na de eerste periode vol boosheid en achterdocht langzaam de rust en toen kwam haar lieve en vrolijke karakter weer aan de oppervlakte.”
Rina beschrijft het grootste deel van het boek vanuit de gedachten van haar moeder. En dat terwijl moeder die nooit deelde. “Als ik schreef, deed ik mijn ogen dicht en vroeg ik ma hoe ze de ziekte heeft beleefd. Dan kreeg ik de teksten door in mijn hoofd en vlogen mijn vingers als vanzelf over het toetsenbord. Op het einde zat ik vast. Ik vond het moeilijk het verhaal te laten eindigen met het sterven van de hoofdpersoon, mijn moeder, terwijl ze nog leefde. Toen deed ik weer mijn ogen dicht en vroeg ik hoe ik het boek moest eindigen. ‘Laat mij maar doodgaan’, hoorde ik ma in haar dialect zeggen. Ik schreef toen het slot van het verhaal en tien dagen later overleed ma daadwerkelijk. Het boek was af en ze kon gaan.”
‘Welke dag is het vandaag?' is herkenbaar voor mensen die om wat reden dan ook met dementie te maken hebben. Anderen staan ongetwijfeld versteld van het ziekteproces en de invloed daarvan op dierbaren. Rina beschrijft alles tussen de eerste tekenen van vergeetachtigheid tot de ervaringen in verzorgingscentra en uiteindelijk het stervensproces. Dat levert veel verdrietige, angstige en hilarische belevenissen op. In het eerste deel beschrijft hoofdrolspeelster Francis haar ziekteproces, in het tweede deel staat het verhaal van dochter Stella centraal.
Het boek is nu al te koop via www.boekenvanrina.nl/boeken-1. Straks ligt het ook bij meerdere verkoopadressen in de regio. Rina is beschikbaar voor lezingen. In juli geeft ze die bijvoorbeeld op Camping Kleine Belterwijde in Belt-Schutsloot.