Monarch
(door Jan Blei)
Het is me met de paplepel ingegoten; respect voor het koningshuis, met alles wat erop en eran zit. Thuis keken we steevast naar het defilé op paleis Soestdijk. De koningin, de prinsessen, de echtgenoten, de kinderen en natuurlijk de bonte verzameling Nederlanders die langs het bordes schoof.
Jaren zestig; de hoedjes, de mantelpakjes, de handschoentjes en sjaaltjes. Een vriendelijk gebeuren, van commentaar voorzien door keurig sprekende commentatoren, die het nog niet in hun hoofd haalden om over ‘een tanende populariteit’ van de monarchie te spreken. We maakten ons zorgen over de keuze van prinses Irene voor haar prins uit Spanje, die luisterde naar de deftige naam Carel Hugo van Bourbon-Parma. We gniffelden schaapachtig om de reusachtige oren van Pieter van Vollenhoven, keken licht bewogen naar prinses Marijke, en dachten er het onze van toen Beatrix haar partnerkeuze bekend maakte.
Op tafel lag ‘Vorsten Vandaag’, een kleurrijk magazine dat langs de vorstenhuizen van Europa trok (en verder) en ons op de hoogte hield van het koninklijk gebeuren met al z’n pracht en praal. Op m’n slaapkamer hing een poster met al die hoogwaardigheidsbekleders; die heeft er lang gehangen, en werd uiteindelijk vervangen door een poster van Cuby & the Blizzards, maar dazz een ander verhaal. Onschuldige tijden voor een opgroeiend knaapje in het deftige dorp Zwartsluis.
De burgemeester was de vertegenwoordiger van het koningshuis op lokaal niveau, en mocht ook al rekenen op mijn kinderlijk ontzag. Zo gaan de dingen. De koninklijke schandaaltjes gingen wel ‘over de vloer’ bij ons thuis, maar werden altijd met de mantel der liefde toegedekt. Die rookbom tijdens het huwelijk van Beatrix en Claus werd met misprijzen ontvangen. Gaandeweg ontstonden er wat scheurtjes in mijn ‘romantische beeld’ van de monarchie, maar het heeft me nooit op het republikeinse pad gebracht. Te keurig opgevoed denk ik.
Afgelopen week overleed Queen Elizabeth -the end of an Era- en dwaalden mijn gedachten onwillekeurig terug naar de dagen van Soestdijk, Juliana en Bernhard, en de zee van bloemen op de trappen naar het bordes. Ook de begrafenis van Wilhelmina passeerde weer even de revue: de paarden met de witte dekkleden, en daarachter de witte baar.
Ik lees geen royalty bladen meer, maar kijk zonder heftig oordeel naar wat er allemaal voorvalt in de vorstenhuizen, de goeie- en kwaaie dingen. Niets menselijks is ze vreemd, zoveel is wel duidelijk. Vergeleken met begin jaren zestig is er veel veranderd in de journalistieke benadering van de monarchie. Alles ligt nu onder een vergrootglas.
Zo af en toe zie ik die poster van toen nog weer's voorbijkomen. In gedachten komt er onverbiddelijk het beeld van Cuby achteran.