Familie Tertoolen: rookton als verbindende factor
(door Nick Hoekman)
GENEMUIDEN - De geur van de met vis gevulde rooktonnen waaierde afgelopen zaterdag tijdens Genemuiden Kamerbreed vanaf de binnenhaven over het Havenplein. De welbekende ‘Tertooliaanse zalm’ van de familie Tertoolen vond dan ook gretig aftrek. In de aanloop van de zaterdag is het hele gezin van vader Arjan (59) in touw om aan de vraag te voorzien. Één plek aan de rookton zal echter voor altijd leeg blijven. “Chris zat echt tot het allerlaatste vol met levenslust.”
Christiaan Willem ‘Chris’ Tertoolen (1989-2012) overleed na een slopend ziekbed aan de gevolgen van kanker. Een gebeurtenis die logischerwijs een flinke impact heeft gehad op het gezin. “Het is het grootste verdriet wat je in je leven mee kunt maken”, vertelt Arjan. “Het idee dat Chris het bij onze hemelse Vader beter heeft, steunt ons enorm en geeft veel kracht. Ik ben er ook van overtuigd dat er in de hemel een bepaalde vorm van herkenning moet zijn. Dus ik wil Chris weer terugzien. En dat idee troost ons ook. Als ik mijn ogen dichtdoe en het blijkt toch niet zo te zijn, dan heb ik toch mijn hele leven plezier gehad van dat idee.”
De goedlachse Chris is zich vanaf zijn 16e, na een misgelopen vakantiebaantje, gaan storten op het roken van (onder meer) zalm. Hij kijkt de kunst af van zijn vader, die ook vanaf kinds af aan een fervent visroker is. Een jaar daarvoor maakte Arjan zijn debuut als zalmroker tijdens Genemusiment. Samen met zijn broer kochten ze allebei een rookton. Chris, als hulpje van zijn vader, gaf aan dat hij het jaar daarop wel weer mee wilde helpen. “Maar hij wilde dan ook meedelen in de centen”, lacht Arjan.
En dat roken van vis, dat gaat de middelste telg van de Tertoolens goed af. Zó goed, dat hij op zijn jonge leeftijd zijn handelswaar weet te slijten aan een cateringbedrijf in de buurt. “Ik ga Lammy van het cateringbedrijf benaderen. ‘Dit moet je nu eens proeven.’ Hij daar heen, als kereltje van zestien op zijn brommer met gerookte zalm. Ik zie hem nog zo de straat uit rijden.”
En het blijft niet alleen bij het cateringbedrijf. Mening werknemer van een van de vele tapijtfabrieken die Genemuiden rijk is, heeft in zijn kerstpakket ooit een zalm uit de rookton van Chris aangetroffen. In een schuurtje bij de hondenclub waar Arjan lid was, rookte Chris zijn zalmen. “We hadden daar een plekje gecreëerd waar hij dan zijn rookton en spulletjes stonden. Maar, dat was een vrij steile klim naar boven. In de zomer konden we daar wel met de auto komen, maar als het nat was kon dat niet. Dan moest je alles handmatig naar boven sjouwen. En dan is het regelmatig voorgekomen dat hij met twee schalen vol zalm struikelde en hij er niks mee wist te verdienen.” Het is een van de vele smakelijke anekdotes die Arjan, samen met zijn vrouw Mieke, de revue laat passeren.
De gerookte zalm van de Tertoolens kenmerkt zich door de opvallende ‘Tertooliaanse kruiden’, een geheim kruidenmengsel waarvan het recept al tientallen jaren door de familie zwerft. En dat blijft voorlopig ook geheim. “Daar gaan we echt geen uitspraak over doen”, knipoogt Arjan. En waarom zouden ze ook, de zalmen vinden nog steeds hun weg naar de liefhebber. Tot in Duitsland, Parijs en het poenerige Monaco aan toe. “Tegenwoordig versturen we de zalm ook per post. Het is een exportproduct geworden.”
Voor de kerst van 2012 had Chris nog een enkele honderden gerookte zalmen in bestelling staan. Zijn ziekte speelde hem helaas parten. “Op dat moment was Chris al helemaal uitgemergeld eigenlijk en hij vroeg zich af hoe hij dit allemaal zou klaarspelen. Toen hebben de jongens en ik gezegd: ‘Chris, maak je niet druk. Dat komt allemaal goed. Wij roken die zalmen wel voor je.”
De zalmrokerij verplaatst zich van de hondenvereniging, naar het huis van Arjan en Mieke. Waar vandaag de dag nog steeds de zalmen in de rookton geschoven worden. "We zitten hier in december met de jongens. En ik schaam me echt kapot, maar ik haal bij alle supermarkten in de buurt kratjes bier op. Want dan komen mijn collega's en dan weer een groep vrienden van onze andere zonen. Er staat hier rond de kerst altijd een grote stapel bier. Heerlijke dagen zijn dat altijd”, besluit Tertoolen senior met een glimlach.