Inwoners en lokale bedrijven moeten eigenaar van wind- en zonneparken worden

ZWARTEWATERLAND – Grote wind- en zonneparken moeten zoveel mogelijk eigendom worden van inwoners en lokale bedrijven. Dat vindt de gemeente, die daarin het voortouw wil nemen.

“Met grootschalige duurzame energie vragen we iets van inwoners en bedrijven”, zegt wethouder Harrie Rietman. “Wij vinden het wel zo eerlijk als zij er dan ook iets voor terugkrijgen.” Op donderdag 9 december bespreekt de gemeenteraad de rol van de gemeente hierin.

De initiatieven op het gebied van wind- en zonne-energie zorgen voor veranderingen in het landschap. “Die veranderingen kunnen straks effect hebben op de leefomgeving van inwoners en ondernemers”, schrijft de gemeente in een persbericht. Daarom wil het gemeentebestuur dat zij goed betrokken zijn en meeprofiteren van de opbrengsten van de opgewekte energie.

“Dit kan door lokaal eigendom”, weet de gemeente. Bewoners en bedrijven uit de gemeente worden dan eigenaar of mede-eigenaar van een zonneveld of windmolen. Vaak gebeurt dit in de vorm van coöperatie of andere rechtsvorm. Soms is het collectief van bewoners of bedrijven voor 100 procent eigenaar en soms voor een deel.

Om te zorgen dat de omgeving ook echt voordeel krijgt, neemt de gemeente het voortouw. Het college van B&W stelt voor om dit te doen in een stimulerende rol. “Deze wens is afgelopen jaar nadrukkelijk naar voren gekomen tijdens het participatietraject. Dit traject bestond uit onder andere een enquête, gesprekken tijdens informatiebijeenkomsten, DuurzaamheidsTafels en individuele gesprekken met belanghebbenden”, aldus de gemeente.

In deze simulerende rol stelt de gemeente beleidsregels op voor de lokale initiatieven rondom wind- en zonne-energie. Hiermee kan de gemeente regie houden op de lokale initiatieven. Ook houdt de gemeente in de gaten dat de omgeving goed betrokken is. Reden daarvoor is de onrust die ontstaat door de activiteiten van ontwikkelaars. “Doordat ontwikkelaars claims leggen op zowel gronden als terug-leveringscapaciteit op het elektriciteitsnet staat het streven naar 50 procent lokaal eigendom onder druk. Daarnaast veroorzaakt de activiteit van de ontwikkelaars onrust onder de bewoners en bedrijven in de zoekgebieden. Deze ontwikkeling baart u zorgen”, schrijft het college aan de gemeenteraad.

Verder kan de gemeente ook op bepaalde locaties een aanbesteding uitschrijven. Door zo’n maatschappelijke tender houdt de gemeente bij de start relatief veel regie. Tijdens de uitvoering kan de gemeente de regie dan meer los laten. Rietman: “Door als gemeente aan het begin van een initiatief meer de regie te pakken, willen we invulling geven aan minimaal 75 procent tot 100 procent lokaal eigendom in onze gemeente. En zorgen we dat de opbrengsten van de opwek van grootschalige energie weer terugvloeit naar onze inwoners en bedrijven.”

In het op te stellen duurzaamheidsbeleid wil het college nu vastleggen dat Zwartewaterland uitgaat van minimaal 50 procent lokaal eigendom en streeft naar minimaal 75-100 procent lokaal eigendom bij projecten voor grootschalige opwek van duurzame energie op land of water.

“Met hulp en middelen vanuit de gemeente en provincie kunnen we lokale initiatiefnemers helpen bij het realiseren van de plannen, op basis van juiste voorwaarden”, aldus de wethouder. “Het ontwikkelen van zonne- en windenergie moet je echt samen doen. Met inwoners, ondernemers en andere belanghebbenden. Onze inwoners en ondernemers moeten kunnen meebeslissen over wat er in hun omgeving gebeurt. En nog belangrijker, ze moeten ook kunnen meeprofiteren van de energie die wordt opgewekt.”

Wel neemt de gemeente een risico met deze plannen, zegt het college. “Er wordt initiatief verwacht van inwoners en bedrijven. Zij zijn (nog) niet goed in staat om zelf dergelijke grote projecten te ontwikkelen. Met hulp en middelen vanuit de gemeente, provincie en bijvoorbeeld het Energiefonds Overijssel kunnen ze een heel eind komen zien we in buurgemeenten. Maar dat wil niet zeggen dat het zal lukken.”

De gemeenteraad bespreekt de plannen tijdens de raadsvergadering op 9 december en kan dan beslissen wat er gebeurt. Meekijken kan via zwartewaterland.raadsinformatie.nl.